Antwerpen

Weeshuizen in 1904
Provincie Antwerpen

Bron : Ludovic Saint-Vincent, Belgique Charitable, nouvelle édition refondue et complétée par Mme Ch. Vloeberghs, Albert Dewit, Editeur, 1904
Aanvullingen vanuit andere bronnen staan in een ietwat andere kleur. Voor verwijzing naar deze bronnen zie hoofdpagina Weeshuizen

Antwerpen

rue Durlet
Opgericht in 1883

Weeshuis voor jongens

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
lekenpersoneel
Voor weesjongens ten laste van de Openbare Weldadigheid van Antwerpen
Opnameleeftijd : 7 à 20 jaar
Wezen uit andere gemeenten worden uitzonderlijk opgenomen tegen een onderhoudsgeld van 1,20 fr. per dag.
lager en beroepsonderwijs ; plaatsing in de leer op de gewenste leeftijd ; verderzetten studies mogelijk voor begaafde leerlingen
Na het verlaten van het weeshuis blijven de kinderen nog ongeveer 3 jaar onder toezicht.
Dit gebouw werd ingehuldigd in 1883 en vervangt het hospice voor jongens, gesticht in 1558 door Jeanne Van Schoonbeke voor de schamele wezen van de stad Antwerpen

Antwerpen

rue Albert Grisar
Opgericht in 1882

Weeshuis voor meisjes

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
lekenpersoneel
Voor kleine jongens tot 7 jaar – weesmeisjes
Opnameleeftijd : jongens tot 7 jaar – meisjes tot 18 jaar
Weesmeisjes uit andere gemeenten kunnen uitzonderlijk opgenomen worden tegen 1,12 fr per dag.
opvoeding, opleiding, handwerk
Dit weeshuis dateert van 1882 en vervangt het oude “Hospice des Orphelines”, gesticht in 1553 in een afdeling van het Vrouwkenshuis in de Lange Gasthuisstraat.

Antwerpen

rue Nationale

Weeshuis voor jongens – St-Joseph / Sint Jozef

Beheer : Frères de Notre-Dame de Miséricorde
Onderhoudsgeld : 250 fr per jaar.
lager en beroepsonderwijs
Geen vakantie buiten de instelling.

Antwerpen

Marché St-Jacques

Weeshuis voor meisjes – Instituut Van Celst

Beheer : Soeurs servantes du Sacré Coeur de Jésus
Onderhoudsgeld : 250 fr. voor het eerste jaar, uitzet inbegrepen. 50 fr. voor de volgende jaren.
lager en huishoud-onderwijs, handwerk, Op 21 jarige leeftijd worden de meisjes geplaatst als “lingères”.

Antwerpen

Rempart St-Georges

Weeshuis voor meisjes – Instituut St-Franciscus Xaverius

Beheer : Soeurs servantes des SS.CC. de Jésus et de Marie
Voor meisjes
Opnameleeftijd : 2 tot 15 jaar
Onderhoudsgeld : 150 fr per jaar voor kinderen van 2 tot 15 jaar. Uitzet 50 fr voor kinderen tussen 3 en 13 jaar, 75 fr voor kinderen tussen 13 en 15 jaar oud. Gratis verblijf vanaf de leeftijd van 15 jaar.

Antwerpen

rue Terninck

Weeshuis voor meisjes – Instituut Terninck

Beheer : Soeurs Maricoles de Waesmunster
Voor meisjes
Opnameleeftijd : vanaf 6 jaar tot 21 jaar
Gratis verblijf ; uitzet 60 fr.
lager en huishoud-onderwijs ; werkplaats
Kinderen blijven tot hun 21 jaar in de instelling. Wie het weeshuis vroeger verlaat betaalt een schadeloosstelling, berekend op 0,40 fr per dag.  

Antwerpen

Longue rue du Sable

Weeshuis voor meisjes

Beheer : Filles de St-Vincent de Paul
Onderhoudsgeld : 150 fr ; uitzet en beddegoed 100 fr.

Antwerpen

Longue rue de l’Autel

Weeshuis voor meisjes – Twee Gezusters

Beheer : Soeurs Annonciades
Voor meisjes
Opnameleeftijd : 7 tot 21 jaar
Onderhoudsgeld : 100 fr per jaar.
lager onderwijs, huishoudklas

Antwerpen

rue Bex

Protestants weeshuis

Beheer : Diaconnesses
Voor jongens en meisjes

Antwerpen

Israëlitisch weeshuis

Voor wezen, jongens en meisjes
Opnameleeftijd : tot 18 jaar
Naargelang hun vaardigheden leren de kinderen een beroep of studeren ze verder.
Doel : Het onderhouden van jongens- en meisjeswezen tot 18 jaar in een speciaal voor dit doel gehuurd gebouw.
Men helpt ook weduwen. Bij het verlaten van het weeshuis krijgen de kinderen een uitzet. 

Arendonk

centrum
Opgericht in 1860

Weeshuis voor meisjes

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Voor behoeftige meisjes ten laste van de Openbare Weldadigheid van Arendonk
Opnameleeftijd : 4 tot 21 jaar
Kinderen van andere gemeenten kunnen opgenomen worden tegen 100 fr per jaar (voor kinderen van 4 tot 7 jaar) ; 75 fr (van 7 tot 11 jaar) ; 25 fr per jaar (van 11 tot 21 jaar) ; plus 6 fr per jaar voor medische kosten.
lager onderwijs, handenarbeid
Samen met het hospice en het hospitaal beslaat dit in 1860 opgerichte complex met het weeshuis een oppervlakte in het centrum van Arendonk van 1 hectare 30 aren 50 centiaren.

Berendrecht

Opgericht in 1897

Weeshuis – Hospice

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Voor wezen (meisjes en jongens) ; ouderlingen van Berendrecht, Lillo, Zandvliet en Stabroek ; ongeacht hun handicap
Opnameleeftijd : alle leeftijden
Kinderen van andere gemeenten kunnen opgenomen worden tegen een met de Commissie af te spreken onderhoudsgeld.
lager onderwijs ; kinderen worden voorbereid op beroep (handenarbeid)
In 1903 waren 4 geneesheren aan het instituut verbonden ; elk van hen deed er alternerend dienst gedurende één jaar.
In 1903 waren er een honderdtal wezen en ouderlingen opgenomen.

Boom

rue du Cimetière
Opgericht in 1845

Weeshuis – Hospice – Sint Jan Baptiste

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Voor behoeftige wezen (meisjes en jongens) uit Boom ; behoeftige ouderlingen
Opnameleeftijd : vanaf 4 jaar (wezen)
Kinderen van andere gemeenten kunnen opgenomen worden tegen een onderhoudsgeld vast te stellen door de Commissie. Het gebeurt slechts een zeldzame keer.
Jongens verlaten op 12-jarige leeftijd het Hospice en worden voorbereid op handerarbeid (de meesten worden steenbakkers, veelal voor de steenbakkerijen in Boom).
In 1903 waren er 30 wezen opgenomen.
Samen met het hospitaal beslaan deze gebouwen een oppervlakte van 3 ha, 51 a en 31 ca. Ze werken met een jaarlijks budget van ongeveer 30.000 fr.Deze gebouwen konden in 1845 worden opgericht dankzij de vrijgevigheid van Dhrn J. en J.B. Pauwels uit Boom. De eerste was vicaris generaal van het Aartsbisdom in Mechelen, de andere eigenaar verblijvend in Boom.

Brecht

rue de l’Hôpital
Opgericht in 1877

Weeshuis

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Annonciades
Voor behoeftige wezen en verlaten kinderen (jongens en meisjes)
Opnameleeftijd : tot 12 jaar
lager onderwijs – Na het lager onderwijs, worden de kinderen volgens hun keuze geplaatst in de leer of in dienstverband
Samen met het Hospice en het gasthuis beslaat het weeshuis een terrein van 62a en 70 ca. Het jaarlijks budget is ongeveer 11.000 fr.

Duffel

Weeshuis

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Norbertines
Voor behoeftige meisjes wezen uit Duffel
Opnameleeftijd : vanaf 2 jaar
lager onderwijs en handwerk – Op de leeftijd van 15 à 16 jaar worden de meisjes geplaatst bij personen die door de leden van de Commissie gekend zijn en ze blijven onder verder toezicht

Edegem

rue de l’Hôpital
Opgericht in 1877

Hospice-Hôpital

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Annonciades, de Velthem
Voor arme wezen (meisjes en jongens), behoeftige ouderlingen, gebrekkigen van Edegem ten laste van de Openbare Weldadigheid
Ouderlingen en zieken van buiten Edegem worden ook opgevangen tegen onderhoudsgeld van 1,18 fr per dag (in 1903). .
Opgericht op 29 december 1877 dank zij de vrijgevigheid van Mlle du Bois d’Aische.
Oppervlakte van het terrein is 1 ha 28 a. Jaarlijks budget ongeveer 11.000 fr.

Geel

Weeshuis voor meisjes

Beheer : Soeurs Annonciades, de Huldenberg
Onderhoudsgeld : 125 fr per jaar voor de eerste zes jaren ; daarna 50 fr per jaar tot de leeftijd van 18 jaar. Uitzet : 100 fr ; voor twee zusters bedraagt de uitzet samen 150 fr.
lager onderwijs, handwerk

Grobbendonk

Hofeinde
Opgericht in 1436

Weeshuis-Hospice

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Voor wezen (meisjes en jongens), ouderlingen, behoeftige gebrekkigen van Grobbendonk
Behoeftigen van buiten Grobbendonk worden opgevangen tegen een onderhoudsgeld van 0,68 fr per dag (bedrag in 1904).
Opgericht op 16 maart 1436 door de douairière d’Arnold van Crayenhem.
Het terrein waarop de gebouwen van het weeshuis-hospice én van het hospitaal zich bevinden hebben een oppervlakte van 28a 90 ca. Het jaarlijks budget voor deze instellingen bedraagt ongeveer 6.000 fr.

Hemiksem

Opgericht in 1853

Weeshuis-Hospice – St-Nicolas

Beheer : Soeurs Maricoles
Voor arme weesmeisjes ;geplaatst door de gemeente Hemiksem
Opnameleeftijd : alle leeftijden tot 21 jaar
lager onderwijs, handwerk
Weesmeisjes van andere gemeenten kunnen ook opgenomen worden. De voorwaarden zijn te bespreken met de overste. Ook behoeftige ouderlingen worden opgenomen.
Opgericht in 1853 door Mw. Van Praet-Van Ertborn. Gesubsidieerd door de gemeente.

Hoboken

Groenstraat
Opgericht in 1845

Weeshuis

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Maricoles de Waesmunster
Voor behoeftige wezen (meisjes en jongens) van Hoboken
Opnameleeftijd : vanaf 2 jaar tot de meerderjarigheid
Voor betalende kinderen bedraagt de prijs tussen de 300 à 400 fr.
lager onderwijs, handwerk – De jongens verlaten het weeshuis op de leeftijd van ongeveer 15 jaar.

Hoboken

Weeshuis voor meisjes

Beheer : Soeurs Maricoles de Waesmunster
Voor meisjes
Opnameleeftijd : van 5 tot 21 jaar
Onderhoudsgeld : 150 fr per jaar tot 15 jaar ; gratis verblijf vanaf 15 tot 21 jaar. Wanneer het kind de instelling verlaat voor de leeftijd van 21 jaar betaalt men 0,50 fr per dag vanaf de dag van opname tot de dag van vertrek. Uitzet brengt men zelf mee, ofwel betaalt men hiervoor 50 fr.

Hoogstraten

Opgericht in 1561

Weeshuis voor jongens

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs de N.-D. des VII Douleurs
Voor behoeftige wezen (jongens) van Hoogstraten ten laste van de Openbare Weldadigheid
Opnameleeftijd : tot 16 jaar
Kinderen van andere gemeenten worden niet toegelaten.
Het jongensweeshuis is ondergebracht in een vleugel van het Hospitaal, Opgericht op 31 october 1561.

Hoogstraten

Opgericht in 1564

Weeshuis voor meisjes

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs de N.-D. des VII Douleurs
Voor behoeftige wezen (meisjes) van Hoogstraten
Lager onderwijs, handwerk
Meisjes van andere gemeenten worden niet toegelaten.
Het meisjesweeshuis is ondergebracht in een vleugel van het Hospitaal. Opgericht op 3 november 1564.

Kapellen

Weeshuis voor meisjes – Sint Philomène

Beheer : Soeurs du St-Coeur de Marie, de Berlaer
Voor meisjes
Opnameleeftijd : vanaf 11 jaar
Onderhoudsgeld : 150 fr per jaar tot de leeftijd van 18 jaar, plus een uitzet en het onderhoud van de kleren.

Kontich

Weeshuis voor meisjes – Asile du Sacré-Coeur

Beheer : Soeurs servantes des SS.CC. de Jésus et de Marie
Opnameleeftijd : vanaf 7 jaar
Onderhoudsgeld : 150 fr per jaar, betaalbaar per trimester (tot 15 jaar). Beddegoed 25 fr. Uitzet 50 fr. Vanaf 15 tot 21 jaar is het verblijf gratis.
lager onderwijs en handwerk
Er is geen vakantie buiten het weeshuis.
De meisjes blijven in het weeshuis tot hun 21 jaar.

Lier

rue St-Hubert
Opgericht in 1869

Weeshuis voor jongens

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Lekenpersoneel
Voor behoeftige jongens van Lier, wezen van vader en moeder of van één van beiden
Opnameleeftijd : vanaf 6 jaar
lager onderwijs in een openbare stadsschool ; de surveillant van het weeshuis begeleidt de jongens van en naar school. Op de leeftijd van 14 jaar kiezen de jongens een vak en worden dan in burgergezinnen geplaatst op kosten van de instelling, om zich aan het gezinsleven aan te passen. Dagelijks gaan ze naar een atelier om zich te bekwamen in het vak of beroep van hun keuze.
Elke zondag komen ze naar het weeshuis om de zondagse conferentie bij te wonen. Tot op de leeftijd van 18 jaar staan de jongens onder voogdij van de Commissie en blijven onder toezicht van de directie heel de periode dat ze in de stad zijn geplaatst.
Jongens van andere gemeenten worden niet toegelaten.

Lier

Béguinage – in het Begijnhof
Opgericht in 1570

Weeshuis voor meisjes

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs de St-Vincent de Paul, de Gysegem
Voor behoeftige meisjes van Lier, wezen van vader en moeder of van één van beiden
Opnameleeftijd : vanaf 6 jaar
Opleiding en opvoeding aangepast aan de toestand van de kinderen ; handwerk.
De kinderen blijven in het weeshuis tot 21 jaar.
Meisjes van andere gemeenten worden niet toegelaten.

Lint

rue du Village
Opgericht in 1880

Hospice

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs de St-Vincent de Paul, d’Opwyck
Voor behoeftige wezen (meisjes en jongens), ouderlingen, zieken, ten laste van de Openbare Weldadigheid van Lint
Behoeftigen uit andere gemeenten kunnen toegelaten worden tegen de onderhoudsprijs van 1,19 fr per dag (in 1904).
Het terrein waarop het gebouw zich bevindt heeft een oppervlakte van 82a 10 ca. Het jaarlijks budget bedraagt ongeveer 3.500 fr.
Opgericht in 1880 dankzij een legaat van Mevrouw Houyet.

Mechelen

Longue rue des Bateaux
Opgericht in 1562

Weeshuis voor jongens – Hospice Ste-Hedwige

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
lekenpersoneel
Voor wettig geboren arme weesjongens
Godsdienstige en morele opvoeding. Voldoende opleiding om goede en eerlijke vakmensen te worden. De jongens gaan naar scholen in de gemeente en worden vanaf ongeveer 14 jaar in de leer geplaatst in het beroep naar hun keuze,
Gesticht door Hedwige Van den Nieuwenhuizen, genoemd Van Campfort, bij testament in 1562.
Tussen 1798 en 1850 was het Hospice wegens financiële moeilijkheden gesloten.

Mechelen

Longue rue des Bateaux
Opgericht in 1850

Weeshuis voor meisjes – Hospice St-Joseph

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
lekenpersoneel
Voor arme meisjes, geboren in Mechelen van ouders die er hun domicile de secours hebben ; meisjes van andere gemeenten kunnen ook opgenomen worden
Kinderen van andere gemeenten kunnen opgenomen worden tegen een vergoeding die wordt vastgesteld door de Commissie.
Ontstaan uit de fusie van het oorspronkelijke Weeshuis voor jongens “Maison Blue” opgericht in 1522 ; het “Vondelingenhuis”, “Weezenhuis”  of “St-Jozefsschool” dat bestond sinds het einde van de 14e eeuw ; en de school voor arme meisjes “Notre Dame aux Anges” gesticht in 1677, die in 1850 naar het nieuwe gebouw in de rue des Bateaux verhuizen. 

Meerhout

rue de l’Hôpital
Opgericht in 1869

Weeshuis – Hospice

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Annonciades, de Brecht
Voor wezen (meisjes en jongens), behoeftige ouderlingen, ten laste van de Openbare Weldadigheid van Meerhout
Kinderen uit andere gemeenten kunnen opgenomen worden tegen een vergoeding die vastgesteld wordt door de Commissie.
Het terrein waarop de gebouwen van het weeshuis-hospice en ook het hospitaal zich bevinden, heeft een oppervlakte van 1ha 12a.
Opgericht op 2 september 1869. Gesticht door pastoor Ant.G.Dax.

Merksem

rue de l’Hôpital
1859

Weeshuis voor meisjes – Hospice

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs du Sacré-Coeur, de Berlaer
Voor meisjeswezen ; behoeftige ouderlingen vanaf 70 jaar ; ten laste van de Openbare Weldadigheid van Merksem
niet toegankelijk voor kinderen van buiten de gemeente
Het terrein waarop de gebouwen van het weeshuis-hospice en van het hospitaal zich bevinden, heeft een oppervlakte van 1ha 20a. Het gezamenlijk jaarlijks budget is ongeveer 18.500 fr.

Putte

Weeshuis voor meisjes

Beheer : Soeurs de N.-D. des VII Douleurs, de Rode-St-Genèse
Het onderhoudsgeld is 15 fr per dag, plus de uitzet.

Schoten

rue de l’Hôpital
Opgericht in 1868

Weeshuis – Hospice

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Maricoles
Voor wezen, ouderlingen en gebrekkigen van alle leeftijden, ten laste van de Openbare Weldadigheid van Schoten
Behoeftige wezen uit andere gemeenten worden toegelaten tegen een onderhoudsgeld van 0,75 fr per dag (in 1904)
De wezen blijven gewoonlijk in het weeshuis tot de leeftijd van 15 jaar, waarna ze worden opgeleid voor een beroep.
Het terrein waarop de gebouwen van het weeshuis-hospice en van het hospitaal zich bevinden, heeft een oppervlakte van 4ha. Het gezamenlijk jaarlijks budget is ongeveer 10.000 fr.

Turnhout

avenue du Béguinage
Opgericht in 1855

Weeshuis voor meisjes – Hospice

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Maricoles
Voor meisjeswezen ; ouderlingen ; ten laste van de Openbare Weldadigheid van Turnhout
Opnameleeftijd : vanaf 4 jaar tot aan de meerderjarigheid
lager onderwijs, handwerk. Bij hun meerderjarigheid worden de meisjes geplaatst door de directie.
Jongenswezen ten laste van de Openbare Weldadigheid worden in het pensionaat van de Broeders van Liefde geplaatst in Turnhout.
Het terrein waarop het weeshuis-hospice zich bevindt heeft een oppervlakte van 2ha 43a 87ca.

Turnhout

Weeshuis voor jongens – beroepsschool – Institut St-Victor

Beheer : Frères de la Charité, de Gand
Onderhoudsgeld : 350 fr per jaar. De tweede van twee broers krijgt een vermindering van 30 fr.
lager onderwijs; leertijd in verschillende beroepen zoals : typograaf, drukker, boekbinder, meubelmaker, schrijnwerker,  kleermaker, schoenmaker.
De wezen kunnen in de instelling blijven tijdens de vakanties.

Wuustwezel

Opgericht in 1868-1871

Weeshuis voor meisjes – Hospice

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Noires
Voor arme wezen (meisjes) ; behoeftige ouderlingen ; ten laste van de Openbare Weldadigheid van Wuustwezel

Wijnegem

Opgericht in 1895

Weeshuis – Hospice St-Joseph

Beheer : Burgerlijke Godshuizen
Personeel : Soeurs Annonciades, de Huldenberg
Voor wezen ; ouderlingen; ten laste van de Openbare Weldadigheid van Wijnegem

Wijnegem

Maison de Miséricorde

Voor jongens – meisjes
Opnameleeftijd : jongens tot 9 jaar ; meisjes tot meerderjarigheid
jongens krijgen vanaf 9 jaar elders beroepsopleiding