Weeshuizen in 1904
Brussels gewest
| Anderlecht chaussée de Mons Beheer : Frères de Notre Dame de Miséricorde | Weeshuis St-Nicolas jongens – indien niet aangetast door besmettelijke of ongeneeslijke ziektes Godsdienstlessen, lager onderwijs ; daarna een leertijd volgens de geschiktheid van de wezen en de inzichten van hun opvoeder Onderhoudsgeld van 300 fr per jaar waarin inbegrepen het beddengoed, de was, verstellingen, e.a. ; eerste uitzet mee te brengen ; kostuum voor de eerste communie kan indien nodig door de instelling geleverd worden. Op vraag van de familie of de weldoeners kunnen enkele weken vakantie worden toegestaan tussen 15 augustus en 15 september. |
| Anderlecht chaussée de Mons, Cureghem Beheer : Soeurs du Bon et perpétuel Secours | Weeshuis Meisjes en jongens – jongens worden opgenomen tot aan hun eerste communie 18 fr per maand. 100 fr bij binnenkomst als kost voor de eerste uitzet. |
Brussel | Hospice des Enfants assistés Kunnen voorlopig opgevangen worden in het hospice indien ze in Brussel wonen : (a) vondelingen, (b) verlaten kinderen, (c) behoeftige wezen van vader en/of moeder, (d) kinderen van onwaardige ouders, (e) kinderen van ouders die in het hospitaal, gevangenis, of andere instellingen verblijven ; Kinderen van andere gemeenten kunnen ook opgenomen worden indien ze tot bovenstaande categorieën behoren en zich op het grondgebied van Brussel in een volgende noodsituatie bevinden : zieke kinderen (niet besmettelijk) van minder dan 2 jaar oud; kinderen die de zorg nodig hebben van een voedster. Om deze laatste categorie kinderen op te vangen zijn een aantal voedsters aan het hospice verbonden. De kinderen worden in het hospice slechts tijdelijk opgevangen tot men pleegouders heeft gevonden op het platteland of in een stad. Zolang ze in het hospice verblijven krijgen ze alle nodige zorgen, en ook onderwijs. De pleegouders ontvangen 100 à 200 fr. per jaar tot het kind 14 jaar oud is. Kledij ontvangen de kinderen van de instelling. Tot aan de leeftijd van 14 jaar moeten de kinderen naar school gaan. Vanaf die leeftijd volgen ze volwassenenonderwijs indien hun werk het toelaat. Het bestuur gaat ervan uit dat het kind vanaf de leeftijd van 14 jaar in staat is in eigen onderhoud te voorzien. De toelage voor de pleegouders houdt dan ook op. Vaak hebben de pleegouders een goede band met het kind en blijft het ook na die leeftijd bij hen. Indien niet, dan zal het bestuur het kind opnieuw plaatsen. De kinderen blijven onder toezicht van de instelling tot aan de leeftijd van 21 jaar. Indien de kinderen niet in staat zijn in eigen onderhoud te voorzien zal het bestuur hen blijven helpen en toelage blijven doorbetalen tot aan de leeftijd van 21 jaar. Kinderen met bijzondere mogelijkheden kunnen door het bestuur geholpen worden tot aan het einde van hun studies. De geplaatste kinderen worden eenmaal per maand bezocht door een inspectrice (voor de meisjes) of een inspecteur (voor de jongens). Als het kind ziek is, of ongelukkig bij zijn pleegouders, of indien de pleegouders ziek zijn of overlijden, neemt het Hospice het kind opnieuw op en zoekt een nieuwe plaatsing. Kinderen van buiten Brussel kunnen opgevangen worden ten laste van hun eigen gemeente. Katholieke kinderen worden op zon- en feestdagen begeleid naar de mis in de kapel van het Sint Jan hospitaal. De kinderen die in het hospice verblijven en de leeftijd bereiken van de eerste communie, krijgen catechismuslessen van de aalmoezenier van het Sint Jan hospitaal. De directeur neemt de nodige maatregelen opdat kinderen met een andere geloofsovertuiging ook de vereiste erediensten kunnen volgen. De oorsprong van het hospice gaat terug tot 1211, toen Jean de Bethune, bisschop van Kamerijk, de opdracht gaf aan de Brusselse autoriteiten om de verlaten kinderen op te vangen. Dit gebeurde destijds in het Sint Janshospitaal. |
Brussel | Weeshuis voor meisjes tlv. Openbare Weldadigheid van Brussellles |
Brussel | Israëlitisch weeshuis belgische wezen van vader en moeder (meisjes en jongens) of wezen van ouders die minstens sinds drie jaar in België wonen Aanvragen voor opname, met de nodige bewijsstukken, moeten gericht worden aan de Voorzitter Auguste Léon. 18 plaatsen. Elk jaar op 1 april wordt aan de meest verdienstelijke leerjongen-wees een spaarboekje uitgereikt van 60 fr. Gesticht door Maurice de Hirsch in 1871. |
| Brussel rue Haute Beheer : Filles de la Charité | Weeshuis meisjes Internaat en externaat 200 fr per jaar tot aan de leeftijd van 17 jaar. Eenmalige kost van 100 fr voor de uitzet. Jonge meisjes die niet in het internaat verblijven kunnen vanaf de leeftijd van hun eerste communie komen werken in het atelier. Prijs 15 fr per maand. Deze leerlingen blijven bij voorkeur tot aan hun 21ste. Het werkhuis is volledig gescheiden van het internaat. |
Elsene
| Weeshuis voor jongens tlv. Openbare Weldadigheid van Elsene |
Elsene
| Weeshuis voor meisjes behoeftige wezen (meisjes) Leeftijd bij opname : van 5,5 tot 14 jaar tlv. Openbare Weldadigheid van Elsene De meisjes ontvangen de nodige opleiding en opvoeding en vanaf 14 jaar volgen ze een opleiding in de huishouding. Vanaf 16 jaar kiezen ze vrij voor een beroep, daarbij met raad geholpen door de directrice. Ze gaan regelmatig naar het gekozen atelier en verlaten het weeshuis wanneer ze in staat zijn zelf in hun onderhoud te voorzien. Ze blijven wel onder het toezicht van de Commissie tot aan hun meerderjarigheid. Dank zij het legaat Isabelle Nieuwenhuys kunnen meisjes die er aanleg voor hebben, lessen volgen in het kunst- of beroepsonderwijs. Kinderen van andere gemeenten worden niet opgenomen. |
Elsene | Weeshuis voor meisjes 225 fr. per jaar ; eenmalig 100 fr. voor de uitzet. De Zusters van Liefde startten dit tehuis Saint Alphonse de Liguori in de Parnassusstraat op in 1865 voor weeskinderen en verlaten kinderen, als kleuter- en lagere school en ook als rustoord voor dames. |
Etterbeek
| Weeshuis voor jongens – Van Meyel jongens van 3 tot 21 jaar tlv. Openbare Weldadigheid – à charge de l’assistance public lager onderwijs tot 14 jaar in het weeshuis ; daarna worden de kinderen overdag in de leer geplaatst terwijl ze dagelijks terugkeren naar het weeshuis De wezen vervullen regelmatig hun godsdienstige verplichtingen. Gesticht in 1886 door Mw. Van Meyel. Het terrein van het weeshuis bedraagt ongeveer 15 aren. Meisjeswezen ten laste van de openbare weldadigheid worden geplaatst in private weeshuizen |
| Etterbeek rue des Champs Beheer : Soeurs Franciscaines | Weeshuis St-Joseph behoeftige wezen (meisjes) of meisjes-wezen van vader of moeder vanuit België vanaf 3 jaar onderwijs ; handwerk : breiwerk, naaien, wassen, strijken, enz.. In het weeshuis worden ook kinderen opgenomen van chronisch zieke ouders ; of meisjes voor een tijdelijke opvang wanneer de ouders gehospitaliseerd zijn of in de gevangenis verblijven De kinderen kunnen in het weeshuis verblijven tot aan de leeftijd van 18 of 21 jaar. |
| Evere Beheer : Religieuses du Bon Pasteur | Weeshuis voor meisjes meisjes (ook niet-wezen) vanaf 3 jaar algemene vorming, handwerk De meisjes kunnen in het weeshuis verblijven tot ze 21 jaar oud zijn. Godsdienst wordt onderwezen door de aalmoezenier van het weeshuis. |
| Schaarbeek rue d’Autriche Beheer : Burgerlijke Godshuizen | Weeshuis (“Dépôt”) Jongens. Verlaten kinderen en wezen worden hier tijdelijk opgevangen in afwachting van hun plaatsing in een pleeggezin De geplaatste weesjongens blijven bij hun pleegouders tot de leeftijd van 14 jaar. Onderhoudsgeld van 1,50 fr per dag. |
| Sint-Joost-ten-Node chaussée de Haacht Beheer : Filles de la Charité | Weeshuis voor meisjes Godsdienstige vorming. Lessen die hen moeten toelaten om in een handelszaak te werken ; huishouding, handwerk en in het bijzonder linnenwerk. Tot aan de leeftijd van 13 jaar volgen de meisjes 4 uur klas per dag ; daarna, tot hun 21ste 1,5 uur, tenzij ze meer aankunnen. 20 fr. per maand onderhoudsgeld tijdens de eerste drie jaren ; daarna 13 fr. per maand, geld voor het onderhoud van de kleren inbegrepen. Er wordt geen uitzet gevraagd. De meisjes kunnen in het weeshuis verblijven tot hun 21 jaar. Vanaf hun 18de is geen onderhoudsgeld meer verschuldigd indien ze reeds in de instelling verbleven voor hun 12de. Sinds 1901 volgen de meisjes in het laatste jaar van hun verblijf een gratis cursus snit ; ze kunnen ook lessen volgen in het confectie-atelier indien ze dat wensen. De kinderen gaan niet op vakantie buiten de instelling. |
| Sint-Joost-ten-Node rue Josaphat Beheer : Religieuses de Notre-Dame des VII Douleurs | Weeshuis voor meisjes lager onderwijs ; handwerk Verblijfskosten 250 fr. per jaar ; voor de was 5 fr. per trimester, alsook voor het beddegoed. Uniform. |
| Ukkel chaussée d’Alsemberg Beheer : L’Eglise missionnaire belge | Protestants weeshuis jongens en meisjes |
| Ukkel chaussée d’Alsemberg | Vrijzinnig weeshuis jongens gesubsidieerd door de provincie en de gemeente Sint-Joost-ten-Node |
| Vorst chaussée de Neerstale Opgericht in 1878 | Maison pour les institutrices allemandes – Asile protestant duitse weesmeisjes en kinderen (meisjes) van behoeftige ouders de meisjes worden opgenomen tot ze de leeftijd hebben om als dienstmeisjes te gaan werken ; gesticht in 1878 door Mlle A.Momm. |
| Watermaal-Bosvoorde Beheer : Dames de l’Adoration perpétuelle | Weeshuis voor meisjes Lager onderwijs, handwerk (voor kerken) |
Bron : Ludovic Saint-Vincent, Belgique Charitable, nouvelle edition refondue et complétée par Mme Ch. Vloeberghs, Albert Dewit, Editeur, 1904
De gegevens werden aangevuld met informatie vanuit andere bronnen, wat wordt aangegeven met een andere kleur.